Welke rechtsvorm kies ik?

Voordat we in de verschillende rechtsvormen duiken, moeten we het eerst hebben over de rechtspersoonlijkheden, of in het kort: rechtspersonen. Je hebt rechtsvormen met en zonder rechtspersonen. 

Een bedrijf met rechtspersoon wordt door de wet gezien als een aparte entiteit met zijn eigen rechten en verplichtingen. De mensen die het bedrijf hebben opgericht zijn dan niet de rechtspersoon. Het bedrijf is dat zelf. Deze kan, net als jij en ik, geld verdienen, spullen hebben, maar ook schulden hebben. De verantwoordelijkheid, of aansprakelijkheid, ligt dan niet bij de mensen die het bedrijf hebben opgericht, maar bij het bedrijf zelf. Er is dus een duidelijke scheiding tussen de personen en het bedrijf.

Bij een rechtsvorm zonder rechtspersoon ben je zelf als persoon verantwoordelijk voor het bedrijf. Dat betekent dus ook dat het vermogen van je bedrijf ook je privé vermogen is en andersom. En daar kunnen schuldeisers hun claim op leggen. Jij bent dus aansprakelijk. Dat klinkt misschien eng, maar zo’n rechtsvorm beginnen kent ook veel voordelen, zoals voor de belasting. Het is goedkoper om zo’n rechtsvorm te beginnen en je kan in aanmerking komen voor starters- en zelfstandigenaftrek.

Rechtsvormen zonder rechtspersonen #

Eenmanszaak #

De eenmanszaak is de populairste rechtsvorm bij beginnende ondernemers. Zoals de naam doet vermoeden: er is maar één eigenaar binnen deze rechtsvorm. Dat wil niet zeggen dat je alleen moet werken. Je kan gewoon mensen in loondienst aannemen. Bovendien is het eenvoudig om je eenmanszaak op te richten. Je hoeft je bedrijf alleen maar aan te melden bij KVK en de kosten hiervan zijn relatief goedkoop.

Wel ben je als persoon volledig aansprakelijk voor je eenmanszaak en dus ook de schulden. Volgens de wet is er geen verschil tussen jou privé vermogen en je zakelijk vermogen. 

Vennootschap onder firma (vof) #

Wil je samen een bedrijf beginnen? Een vennootschap onder firma biedt de mogelijkheid om een bedrijf te beginnen met meerdere eigenaren. De winst, verantwoordelijkheden en verplichtingen worden verdeeld onder de eigenaren. Maak daarom goede afspraken met je medevennoten, bijvoorbeeld in een vennootschapscontract.

Als vennoot in een vof ben je net als de eenmanszaak aansprakelijk voor schulden. Er is geen verschil in privé en zakelijk vermogen. Daarnaast ben je zelf verantwoordelijk om fiscale voordelen te regelen. Je hoeft als vennoot niet per se geld in te brengen voor de oprichting van de vof. Je kan ook kennis, ervaring of goederen als kapitaal inzetten.

Commanditaire vennootschap (cv) #

Misschien wil je een bedrijf beginnen, maar je niet bezighouden met het echte ondernemen. Of je zakelijke partner heeft daar geen behoefte aan. Dan kan je een commanditaire vennootschap beginnen. De cv lijkt op een vof, maar hier geldt dat een van de (of meerdere) vennoten ervoor kiest om alleen financieel betrokken te zijn. Zij mogen geen taken namens de cv uitvoeren en zijn dus ‘stil’.

Ook hier is het belangrijk om goede afspraken te maken tussen de vennoten. Mocht het fout gaan, dan ben je als beherende vennoot privé aansprakelijk. De commanditaire vennoten zijn alleen aansprakelijk voor het vermogen dat zij hebben ingelegd.

Maatschap #

Als je samen met iemand hetzelfde beroep uitoefent en een bedrijf wilt beginnen, denk dan eens aan een maatschap. Voorbeeld: twee tandartsen willen hun krachten bundelen. Dan gaan ze samen één bedrijf beginnen. De maatschap zie je vaker bij medische beroepen.

Deze rechtsvorm lijkt erg veel op de vof. Sterker nog, in de toekomst wordt er geen verschil meer gemaakt tussen een maatschap en een vof. De maatschap verdwijnt (opent in nieuw tabblad) dan als rechtsvorm. De naam blijft wel bestaan, maar het oprichten van een maatschap is straks niet meer mogelijk. Wanneer dat precies is, is niet duidelijk.

Rechtsvormen met rechtspersonen #

Besloten vennootschap #

Op naar de rechtsvormen met rechtspersonen. Te beginnen met de besloten vennootschap, ook wel de bv. Dit is een erg populaire rechtsvorm, waarin de eigenaar kapitaal in steekt. Het geïnvesteerde kapitaal of vermogen is dan niet privé bezit, maar verdeeld over aandelen. Dat betekent dus dat een bv een rechtspersoon is.

De eigenaren zijn niet aansprakelijk, maar het bedrijf zelf is aansprakelijk. De aandelen zijn dus in bezit van de aandeelhouders, maar zijn niet vrij overdraagbaar, zoals dat wel is met een beursgenoteerd bedrijf.

Een bv oprichten bestaat uit meerdere stappen. Daarvoor moet je naar de notaris. Er wordt een akte opgesteld met daarin statuten. Hierin staan de regels en afspraken van je bv, zoals het doel van je bv, de benoeming van bestuursleden, de waarde van de aandelen en nog veel meer. De notaris regelt ook gelijk de inschrijving van je bedrijf bij de KVK.

Naamloze vennootschap #

De naamloze vennootschap (nv) is niet echt geschikt voor een startende ondernemer. Dat heeft met name te maken met het minimumkapitaal van 45.000 euro dat je nodig hebt om een nv op te richten. 

Net als een bv is het kapitaal van een nv verdeeld over aandelen. Het verschil is dat de aandelen van een nv vrij overdraagbaar zijn. De aandelen kunnen dus verhandeld worden. Een nv kan dus beursgenoteerd zijn.

Vereniging #

Heb je een doel of wens die je samen met iemand wilt bereiken? Een vereniging kan dan de geschikte rechtsvorm zijn. In een vereniging hebben meerdere eigenaren hetzelfde doel voor ogen. Denk aan sporten, de buurt verbeteren of muziek maken. Als vereniging heb je dus niet als doel winst te maken. De vereniging mag wel winst maken, maar het moet bijdragen aan het doel wat je hebt opgesteld bij de oprichting. 

Een vereniging bestaat uit minstens twee leden en heeft als hoogste macht een ledenvergadering. Zij maken de beslissingen over de organisatie door middel van stemmen. Iedereen in de ledenvergadering heeft één stem. Zo wordt bijvoorbeeld het bestuur benoemd door de ledenvergadering.

Net als de bv en de nv is de vereniging een rechtspersoon. Er zijn twee soorten verenigingen. Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid komt overeen met de bv. De vereniging is dan de rechtspersoon en volledig aansprakelijk. Voor het oprichten hiervan heb je een notaris nodig. De andere optie is een vereniging met beperkte bevoegdheid. Dan zijn de bestuursleden ook privé aansprakelijk. Hiervoor heb je geen notaris nodig.

Stichting #

Een stichting is ook een optie als je een bepaald idee hebt om te behalen. Het verschil met de vereniging is dat een stichting geen leden heeft. Het beleid wordt bepaald door een bestuur. Een ander verschil is de bron van inkomsten. Bij een stichting komt het geld meestal binnen via donaties. 

Als je een vereniging of stichting wilt beginnen, let dan goed op de verschillen. Ze zijn klein, maar wel belangrijk omdat er voor beide rechtsvormen andere wetten en regels gelden. Bijvoorbeeld hoe ze geld of schenkingen mogen ontvangen, hoe statuten wijzigen, hoe de rechtsvorm stop wordt gezet en nog meer.

Er zijn veel rechtsvormen die je kan kiezen bij de oprichting van je bedrijf. Denk goed na welke vorm het beste bij jouw bedrijf past. Was het toch niet de juiste keuze? Je rechtsvorm kan je altijd wijzigen. Bij sommige rechtsvormen heb je dus een notaris nodig. Maar welke vorm je ook kiest, Voor elke rechtsvorm moet je je inschrijven bij de KVK.